«مضیف» در حقیقت بنایی است که عربها آن را تنها با استفاده از نی برای میزبانی از مهمانانشان در خارج از محیط خانه میساختند. در قدیم بیشتر خانههای عربهای خوزستان مضیف داشت و ساخت خانه با نی از ویژگی معماری خانههای خوزستان در گذشته بوده است. اصل سازه مضیف روی حفاری چالهای است که قرار است در آن قرار گیرد و ساخته شود. تنها افراد خاصی هستند که میتوانند مختصات هندسی این چالهها را تعیین کنند و آن را به صورت دستی و نه با بیل مکانیکی حفر کنند. هرچه چاله موربتر باشد هلالی ستونها و سقف بهتر شکل میگیرد. پس از کندن چاله و آمادهسازی نیها، به صورتی که پوسته آنها باید جدا شود، نوبت به تثبیت ستونها در گودالها میرسد که آن را با ملات کاهگل محکم میکنند و برای هلالی کردنش روی هر ستون دو نفر بالا میروند و آن را شکل میدهند. تعداد ستونها نیز فرد است و به سه تا ۱۹ ستون میرسد. پس از گذشت دو روز ملات ستونها خشک میشود و نوبت به دیوارهها و سقف میرسد و سپس چیدمان وسایل داخلی آن با وسایلی چون فرش، متکاهایی برای تکیهزدن، منقل، صندوقچه، دله و فنجانهای قهوه و سایر وسایل قهوهخوری و همین طور صنایع دستی محلی.
آشنایی با مراسم قهوهخوری اعراب خوزستان
مضیف در ندارد ولی ورودیاش باید رو به قبله باشد و با ارتفاعی کم تا هرکس وارد آن میشود به احترام کسانی که در آن نشستهاند خم شود. مهمان سلام و احوالپرسی را از اولین کسی که کنار ورودی نشسته شروع میکند. معمولا افراد میانسال بالای مضیف مینشینند و صاحب مضیف از آنها با قهوه پذیرایی میکند.
به گزارش ایسنا آخرین مضیفی که خانواده یادشده داشتند در سالهای جنگ که تانکهای عراقی تمام منطقه را اشغال کرده بودند، از بین رفت. حالا پس از سالها پسران خانواده برای آنکه دل پدر پیرشان را به دست آورند، مضیفی نو با کمک و راهنمایی پیرمردان روستا ساختهاند و برای ساختش حدود هشت میلیون تومان هزینه کردهاند. مضیف ساخته پسران یازده متر طول، سه و نیم متر عرض و چهار متر ارتفاع دارد.
بعد از ناهار نوبت به مراسم ویژه قهوهخوری رسید. در این مراسم، رسم بر این است که اگر پس از نوشیدن فنجان نخست، دیگر میلی به نوشیدن قهوه نداریم باید فنجان را تکان دهیم و اگر تکان ندهیم یعنی اینکه باز هم قهوه میخواهیم. ندانستن این رسم سبب دوباره نوشیدن قهوه شد. قهوه عربها قهوه خیلی تلخ ولی خوش طعم است. عربها خودشان دانههای قهوه را تفت میدهند و میکوبند و دقت زیادی برای دمکردن قهوه دارند. البته قهوهخوری مراسمی تجملاتی و پر آداب و رسوم است که ما از آن بیخبر بودیم.
“فنیان” فنجان مخصوص قهوه عربهاست که همه مهمانان با آن قهوه مینوشند. پذیرایی قهوه از سمت راست مضیف شروع میشود و کسی که قهوه تعارف میکند فنیان را با دست راست میگیرد و مهمان هم باید آن را با دست راست بگیرد و بدون آنکه زمین بگذارد آن را بنوشد. اگر کسی سه بار فنیان را بدون حرکت به میزبان دهد و سه بار قهوه بنوشد یعنی برای حل مشکلش نزد شیخ و یا مالک مضیف آمده و میخواهد او مشکلش را حل کند.
این روزها مضیف بردیه بازدیدکنندگان زیادی دارد. در حقیقت تلاش پسر کوچک خانواده که به عنوان راهنمای گردشگری فعالیت میکند و همچنین فعال میراث فرهنگی، در معرفی مضیف بردیه سبب شد تا در دی ماه سال گذشته مضیف و مراسم قهوهخوری عربها در فهرست آثار ملی کشور به ثبت برسد.
درباره نویسنده
